Nadat je duidelijk jouw doelgroep en noden hebt bepaald, beschrijf dan hoe je ze via het project zal bereiken.
In de naweeën van de Covid-pandemie werden we bedolven onder vragen van kinderen en jongeren die mentaal in de knoop zitten. Het aantal depressies, eetstoornissen, identiteitsproblematieken, ... bij kinderen en jongeren is enorm toegenomen, net als de wachtlijsten bij psychologen en centra voor geestelijke gezondheidszorg. Nochtans is de ontwikkeling van jongeren tot de leeftijd van 18 jaar cruciaal voor de verdere levensloop. Binnen de groep van kinderen en jongeren met mentale moeilijkheden, maken wij ons het meeste zorgen om de maatschappelijk kwetsbaren.
Het project “psychologen voor jongeren” richt zich dan ook op alle kinderen en jongeren in een sociaal-maatschappelijk kwetsbare thuissituatie met een psychische zorgnood die schoollopen in Mechelen en voor wie de drempel naar bestaande eerste- en tweedelijns geestelijke gezondheidszorg om financiële en andere redenen té hoog is.
Wat is jouw visie op de laagdrempelige toegang tot de gezondheidszorg voor de doelgroep van jouw project?
Kinderen en jongeren met een psychische zorgnood, uit een sociaal-maatschappelijk kwetsbare thuissituatie, moeten zonder wachttijd en zonder financiële zorgen bij een professional bij hem of haar in de buurt of in (de buurt van) de school terecht kunnen en dit voor zolang deze zorg nodig is. De zorg moet gericht zijn op het stimuleren en ondersteunen van een zo optimaal mogelijke psychische en sociale ontwikkeling van elk kind.
Voor de leerlingen, hun ouders én de professionele zorgverstrekkers mag er geen enkele financiële en/of administratieve drempel zijn. De administratieve en financiële last ligt volledig bij Stad Mechelen. Psychologen en CLB’s kunnen zich ten volle focussen op zorg voor de leerling.
Een traject duurt zo lang als nodig is. Er is geen beperking in het aantal sessies.
De professionals in dit project kiezen bewust voor het werken met deze doelgroep. Ze schrikken niet terug van complexe situaties en zijn bereid om aanklampend en waar nodig vindplaatsgericht te werken, steeds met het oog om drempels zoveel mogelijk weg te werken nog voor ze een obstakel kunnen gaan vormen.
De samenwerking tussen CLB’s, psychologen en de stad kenmerkt zich door wederzijds vertrouwen in ieders rol en professionaliteit in dit project.
Welke methodologie wordt gebruikt om de doelgroep te bereiken en op welke wijze is zij preventief en/of curatief?
We maken gebruik van een bestaand en goed gekend kanaal om de doelgroep te bereiken: de CLB-medewerkers in de Mechelse scholen. Zij zijn vertrouwde ankers in de scholen. Ze bieden onder meer een onthaalfunctie en vraagverheldering aan. Waar nodig verwijzen ze zorgvuldig en met kennis van zaken door naar het meest passende antwoord. Dit project biedt voor hen een vlot toegankelijke en snelle verwijsoptie voor de meest kwetsbare kinderen en jongeren.
De psychologen die zich engageren in dit project hebben een aantal uur per week specifiek beschikbaar gesteld voor deze doelgroep. Hierdoor leidt een doorverwijzing steeds tot een snelle opstart van een traject. Zo voorkomen we dat leerlingen afhaken nog voor het eerste consult heeft kunnen plaatsvinden.
De werkwijze is preventief. De scholen fungeren als vindplaats. Met het project haken we in op de preventieve opdracht van het CLB met betrekking tot het mentaal welzijn van leerlingen. Door mentale moeilijkheden snel op te sporen en leerlingen in een vroeg stadium te verwijzen naar een psycholoog, zetten we maximaal in op het snel verhogen van mentaal welzijn.
Door snel te handelen voorkomen we dat problemen al té ernstig worden.
Beschrijf hoe de aanpak van de doelgroep ervoor zorgt dat potentiële nieuwe rechthebbenden laagdrempelige gezondheidszorg kunnen genieten.
Het project kenmerkt zich door een intensieve en hands-on samenwerking tussen de CLB’s, Stad Mechelen en een beperkte pool van 6 zelfstandige psychologen. In hun opdracht van onthaal en vraagverheldering detecteren de CLB-medewerkers in de scholen de psychische noden van de kinderen en jongeren uit de doelgroep en leiden hen toe naar het project. Ze melden de leerling aan bij de stad voor een gratis traject bij de psycholoog. De projectmedewerker van Stad Mechelen matcht de leerling met een psycholoog uit de pool en betaalt de prestaties van de psycholoog. De trajecten starten steeds binnen enkele dagen tot hooguit enkele weken na aanmelding. De snelheid bij aanmelding en matching voorkomt vroegtijdige drop-out.
Door hun aanwezigheid en opdrachten binnen de scholen, zijn de medewerkers van de CLB’s cruciaal in het bereiken van onze doelgroep en het motiveren en aanmoedigen van leerling en/of ouders om de stap te zetten naar professionele geestelijke gezondheidszorg. Tijdens de vraagverheldering wordt met de leerling onderzocht welke drempels er zijn om bij een psycholoog aan te kloppen. De meeste van de drempels zijn in dit project weggewerkt. Nieuwe rechthebbenden kunnen zonder voorbehoud via dit project bij een psycholoog terecht.
Welke resultaten worden bereikt of verwacht en hoe worden zij gemeten (kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren)?
Per schooljaar wordt het aantal opgestarte trajecten gemeten. In schooljaar 2021-2022 hebben 108 kinderen en jongeren een traject bij de psycholoog gevolgd. In ongeveer 1/3 van de gevallen ging de psycholoog zelf naar de school toe voor de sessies. We werkten zo echt zeer laagdrempelig.
In schooljaar 2022-2023 werden 97 trajecten opgestart. 25 trajecten uit schooljaar 2021- 2022 liepen nog door in 2022-2023.
In juni 2022 vond een kwalitatieve bevraging plaats bij de betrokken psychologen. Aangezien we vanuit de stad de jongeren anoniem matchen aan de psychologen, hebben we de psychologen bevraagd over de tevredenheid van de jongeren. De snelle opstart van het traject, het gevoel dat iemand inzicht heeft en begrip toont voor de problematiek van de leerling, het nauwe contact met de school of leerlingbegeleider, het gevoel gehoord te worden, leren omgaan met lastige situaties en storende gedachten, op het tempo van de jongere werken, ... zijn aspecten die de jongeren belangrijk en helpend
vinden. In een aantal situaties kan de begeleiding ook op school doorgaan, wat heel drempelverlagend werkt voor de jongeren. De zorg via het project geeft de jongeren het gevoel dat ze ertoe doen, dat er iemand mee zorg draagt voor hen.
Hoe kadert het project in een langetermijnstrategie en wat zorgt ervoor dat de aanpak kan worden overgedragen naar andere contexten en/of schalen?
Psychisch welbevinden is essentieel om te functioneren in de samenleving. Kinderen uit een precaire thuissituatie botsen op veel drempels in de toegang tot geestelijke gezondheidszorg. Door de drempels weg te halen, kunnen we hen toeleiden tot de nodige zorg én ondersteunen we hen in een gezonde ontwikkeling. Zo vergoten we hun kans op volwaardige deelname aan de samenleving wanneer ze volwassen zijn. Inzetten op psychisch welzijn wordt verankerd als thema in onze basiswerking.
De welwillende samenwerking met onderling vertrouwen in ieders professionaliteit tussen CLB’s, Stad Mechelen en psychologen leidt tot mooie resultaten. Deze visie op samenwerking wordt intussen ook in andere projecten toegepast, bv samenwerking met de vroedvrouwen bij het “opkomst-project” of samenwerking met werkgevers bij 1-2 work. Dit project heeft bovendien voor het regionale ggz-netwerk het pad geëffend om met de CLB’s in het kader van de riziv-psychologenconventie een versterkend groepsaanbod aan te bieden in een groot aantal scholen.
Op welke manier worden de verschillen tussen mannen en vrouwen in aanmerking genomen in de toegepaste methodologie en de uitgevoerde acties?
Er is geen onderscheid tussen meisjes en jongens in de toeleiding. De pool van psychologen is echter divers samengesteld. Ze bestaat uit 2 mannelijke en 4 vrouwelijke psychologen. Afhankelijk van de hulpvraag en voorkeur van de leerling wordt er toegeleid naar een mannelijke dan wel een vrouwelijke psycholoog.
